Τι συμβαίνει με τις τιμές στο κρέας και τα προϊόντα του

MeatNews |27.05.2021

Μια πλειάδα παραμέτρων πρέπει να εξετάσει κάποιος όταν μιλά για τις ανοδικές πιέσεις που δέχεται η τιμή στο κρέας και στα προϊόντα του.

Μιλάμε για πιέσεις, όμως, κι όχι για σοβαρές αυξήσεις στον καταναλωτή, τουλάχιστον προς το παρόν, μολονότι εδώ και δύο εβδομάδες είναι πάμπολλα τα δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για μεγάλες αυξήσεις εν γένει, «ανατιμήσεις-φωτιά», «μπαράζ ανατιμήσεων» και λοιπά όμοια.

Ανοδική πίεση στις τιμές

Αυτή τη στιγμή οι τιμές στο κρέας βρίσκονται πράγματι σε μια κορύφωση, μέρος της οποίας θα τείνει να φτάσει στον καταναλωτή, όσον αφορά το νωπό κρέας. Ενδεικτικά, ο Δείκτης τιμών κρέατος του FAO, που μετρά τις τιμές στα εξαγόμενα κρέατα διεθνώς, έδειξε τον Απρίλιο νέα αύξηση (για έβδομο συνεχόμενο μήνα). Ταυτόχρονα, το κόστος παραγωγής αυξάνει κυρίως λόγω της τιμής στις ζωοτροφές, ενώ παραμένει και η περιορισμένη διαθεσιμότητα. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να συμπεριληφθεί και η αύξηση που παρατηρείται στα μεταφορικά κόστη διεθνώς.

Εν τούτοις είναι χαρακτηριστικό ότι, τουλάχιστον και τον Απρίλιο, ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στην Ελλάδα (βλ. γράφημα) δεν έδειξε να κινείται αυξητικά (με εξαίρεση το αιγοπρόβειο τον Απρίλιο, για τους γνωστούς λόγους που έχουν να κάνουν με την εποχή, το Πάσχα των Καθολικών, την περιορισμένη προσφορά, την πανδημική συνθήκη).

Ο Μάιος, και λόγω επιστροφής στην περιβόητη «κανονικότητα», θα δείξει περισσότερα· αν και μέχρι σήμερα στο κρεοπωλείο δεν φαίνονται πιέσεις για αύξηση τιμών, πέρα από ό,τι συμβαίνει τέτοια εποχή κάθε χρόνο (το αιγοπρόβειο είναι και πάλι εξαίρεση, αφού δείχνει να παραμένει ψηλά και μετά την πασχαλινή περίοδο).

Στην πλευρά της βιομηχανίας κρέατος, τα πράγματα είναι εξίσου ασαφή. «Σήμερα που μιλάμε, είμαστε σε ένα peak τιμών. Δεν ξέρουμε αν θα συνεχίσει ανοδικά ή θα παραμείνει εκεί, όμως είμαστε ψηλά» λέει χαρακτηριστικά στο meatnews.gr ο Στέλιος Σκαρίμπας, γενικός διευθυντής της Elvida Τρόφιμα Α.Ε. και Α΄ αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕΚ. Όπως εξηγεί ο ίδιος, «αυτό συμβαίνει και λόγω της ζήτησης που εκδηλώνεται όσο μπαίνουμε στο καλοκαίρι, αλλά και επειδή άνοιξαν τα καταστήματα εστίασης και πλησιάζουμε σταδιακά προς την κανονικότητα μετά το λοκντάουν».

Ας προστεθεί σε αυτά και η ελπίδα για αύξηση του τουρισμού, που θα σημάνει περαιτέρω αύξηση της ζήτησης.

Εκτός όμως από τους προσδιοριστικούς παράγοντες της ζήτησης, η εξίσωση περιλαμβάνει και άλλες μεταβλητές. Σύμφωνα με τον κ. Σκαρίμπα, «Το κρέας είναι ένα είδος που την τιμή του τη διαπραγματευόμαστε κάθε βδομάδα με τα σφαγεία-προμηθευτές, συνεπώς υπάρχει άμεση ανταπόκριση (ανοδική ή καθοδική) στο κόστος πρώτης ύλης. Είναι προφανές ότι όταν υπάρχει ζήτηση η τιμή ανεβαίνει, όμως στην περίπτωση του κρέατος έχουμε επιπλέον και τα δραματικά αυξημένα κόστη ζωοτροφών. Αυτό σημαίνει ότι και τα σφαγεία πληρώνουν ακριβά τα ζώντα ζώα που αγοράζουν από τους παραγωγούς, ενώ την ίδια στιγμή έχουμε πανευρωπαϊκά μικρότερο αριθμό ζώων διαθέσιμων προς σφαγή».

Πρόκειται για μια κατάσταση που ήταν μάλλον αναμενόμενη, ιδιαίτερα στα χοιρινά. Στο περιβάλλον αβεβαιότητας που δημιούργησαν η πανδημία και τα λοκντάουν, οι παραγωγοί δεν μπορούσαν να «ανοιχτούν» και έβαλαν πέρυσι λιγότερα ζώα στην εκτροφή, με συνέπεια την περιορισμένη προσφορά φέτος, που σε συνδυασμό με τη μεγάλη αύξηση στην τιμή των ζωοτροφών ασκεί ανοδική πίεση στις τιμές του κρέατος.

Την ίδια στιγμή, τον ρόλο τους στο αυξημένο κόστος έχουν και τα μεταφορικά· ενδεικτικά αναφέρεται –εκτός από το άλμα που έχει κάνει η τιμή στη μεταφορά χύδην φορτίου– ότι η τιμή για μεταφορά ξηρού φορτίου από την Ασία (αφορά π.χ. πρόσθετες ύλες) έχει ανέβει τους τελευταίους μήνες περισσότερο από εννιά φορές πάνω.

Πώς μεταφράζονται αυτά στα προϊόντα κρέατος;

Η κατάσταση που περιγράφουμε επηρεάζει φυσικά και τα αλλαντικά και τα παρασκευάσματα κρέατος. Το αυξημένο κόστος πρώτης ύλης θα περάσει, τουλάχιστον εν μέρει, στην τιμή.

Στην περίπτωση αυτή όμως, γίνεται διάκριση ανάμεσα στο τι συμβαίνει στο ράφι του σούπερ μάρκετ και τι συμβαίνει στο κανάλι HORECA.

Στις πωλήσεις του σούπερ μάρκετ είναι πιο δύσκολο να δούμε αύξηση στις τιμές λιανικής των προϊόντων κρέατος. Η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στο ράφι δημιουργεί έναν μεγαλύτερο κύκλο στο προϊόν· η βιομηχανία κρέατος απορροφά μέχρι ένα σημείο τις αυξήσεις στην πρώτη ύλη, αρκεί σε ετήσια βάση να βρίσκεται στο επίπεδο κέρδους που έχει υπολογίσει. «Αν οι αυξήσεις στην πρώτη ύλη συνεχιστούν για πάνω από 8-9 μήνες, τότε μια βιομηχανία παραγωγής θα σκεφθεί να αυξήσει την τιμή στο σούπερ μάρκετ» επισημαίνει ο επικεφαλής της Elvida Τρόφιμα, αν και αναγνωρίζει ότι γενικά είναι δύσκολο να αλλάξεις τιμές στα προϊόντα που πάνε στο retail, καθώς υπάρχουν συμφωνίες, πρέπει να γίνουν εκ νέου διαπραγματεύσεις κλπ. Αυτά σημαίνουν ότι μάλλον δεν πρέπει να περιμένουμε άμεσα αυξήσεις στα αλλαντικά και προϊόντα κρέατος στο ράφι του σούπερ μάρκετ.

Στο κανάλι HORECA όμως η κατάσταση είναι διαφορετική. Είναι πιο άμεση η ανταπόκριση της τιμής στη διακύμανση της πρώτης ύλης. Όταν αυξηθεί η τιμή της πρώτης ύλης, με μια χρονική απόσταση 15 ημερών αυξάνεται και η τιμή που πουλάει η βιομηχανία, και αντιστρόφως. Στο κανάλι αυτό παίζει βέβαια σημαντικό ρόλο και η τιμή που δίνει ο ανταγωνισμός.

Ανεξαρτήτως όλων αυτών, πρέπει σε κάθε περίπτωση να επισημάνουμε ότι η εποχή στην οποία μπαίνουμε είναι ανοιχτή σε πολλές εξελίξεις και δεν επιτρέπει βεβαιότητες ούτε και προβλέψεις. Οι «ανατιμήσεις-φωτιά» στο κρέας δεν επιβεβαιώνονται, όμως οι επόμενοι μήνες μπορεί να δείξουν διαφορετική αντίδραση.