Η εξωστρέφεια είναι μονόδρομος
Δημοσιεύτηκε στο τεύχος Ιουνίου 2021 του περιοδικού Meat News (Νο 94)
«Με κλειστή την εστίαση στην Ελλάδα, ο κλάδος στράφηκε προς το εξωτερικό» εξηγεί ο Στέλιος Σκαρίμπας, γενικός διευθυντής της Elvida Τρόφιμα και α’ αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕΚ. Δεν ήταν κάτι που έγινε εύκολα, γιατί και στις ξένες αγορές οι υπηρεσίες εστίασης ήταν οι πρώτες που πλήττονταν από τα λοκντάουν. Επομένως η μόνη διέξοδος ήταν η λιανική. Όμως «η λιανική αγορά στο εξωτερικό έχει πολύ μεγαλύτερες απαιτήσεις από ό,τι έχει το HORECA στο εξωτερικό, ή η λιανική της Ελλάδας. Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τις νομοθετικές απαιτήσεις, έχει να κάνει και με την προσαρμογή προϊόντων και συσκευασίας σε αυτό που αναμένει να δει στο ράφι, να αγοράσει και να γευθεί ο ξένος καταναλωτής» μας λέει ο κ. Σκαρίμπας, που πιστεύει ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η ανοδική πορεία στις εξαγωγές προϊόντων κρέατος θα συνεχιστεί. «Ακόμη κι αν μειωθεί προσωρινά, γενικά η πορεία θα είναι ανοδική. Διαπιστώνουμε την ανάγκη και αυτή μας οδηγεί στην εξωστρέφεια».
Ωστόσο, αν είναι μία φορά δύσκολο να προσαρμόσεις το προϊόν στις απαιτήσεις του ξένου καταναλωτή, αποδεικνύεται εξίσου δύσκολο να ανοίξεις τις αγορές Τρίτων Χωρών. Σε αυτό το επίπεδο οι απαιτήσεις και οι διαδικασίες είναι πολλές. Και όπως το θέτει ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕΚ, «Δυστυχώς, ενώ υπάρχει η θέληση, το αρμόδιο τμήμα του ΥΠΑΑΤ που ασχολείται με τη δημιουργία των απαραίτητων κτηνιατρικών εγγράφων για τις εξαγωγές σε Τρίτη Χώρα, είναι υποστελεχωμένο. Αυτές οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες, επίπονες, θέλουν διαπραγμάτευση, υπάρχουν διαφωνίες, και τελικά όλη αυτή η διαδικασία παίρνει πολύ χρόνο. Είναι μια ιδιαίτερη πρόκληση η εξαγωγή σε Τρίτες Χώρες: έγγραφα εξαγωγής, έγγραφα διασάφησης, τελωνεία, πρεσβείες, έκτακτα προβλήματα. Είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που η σημερινή γενιά επιχειρηματιών δεν την έζησε, καθώς οι περισσότερες συναλλαγές είναι ενδοκοινοτικές εδώ και δεκαετίες. Η γενιά που την έζησε, είτε δεν είναι πια εν ζωή ή δεν είναι ενεργή στο επιχειρείν».
Πιο συνολικά, πάντως, η εξωστρέφεια του κλάδου επεξεργασίας κρέατος, είναι ένα σενάριο που οι βιομηχανίες το δουλεύουν αρκετά χρόνια. Είδαμε στην προηγούμενη ενότητα του αφιερώματος ότι οι εξαγωγές του 2020 ήταν σημαντικά αυξημένες σε σχέση με μια δεκαετία πριν. Συσχετίσαμε μάλιστα αυτή την αύξηση με το γεγονός ότι η οικονομική ύφεση έκανε περίπου υποχρεωτική την στροφή στις εξαγωγές. Πίσω από αυτή την πορεία υπάρχει μια… ιστορία. Μας τη διηγείται ο Στέλιος Σκαρίμπας:
«Η τωρινή αύξηση εξαγωγών είναι μια φυσική συνέπεια, μια αναμενόμενη εξέλιξη θα έλεγα. Ο κλάδος μας μέχρι το 2000 είχε έλλειμμα σε οργάνωση, σε προδιαγραφές παραγωγής κλπ. Έκτοτε μεσολάβησαν οι επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν από όλες τις μεγάλες εταιρείες, ενώ βοήθησε πολύ και το γεγονός ότι σε συνεργασία με τον ΕΦΕΤ βάλαμε μεταξύ 2008 και 2012 προδιαγραφές στον Κώδικα Τροφίμων & Ποτών. Εισαγωγή προδιαγραφών και εκσυγχρονισμός βοήθησαν να δημιουργηθούν προϊόντα που έχουν ενδιαφέρον εμπορικά, είναι ελληνικά παραδοσιακά κρεατοσκευάσματα, ενδιαφέροντα για τον ξένο επισκέπτη που έρχεται στην Ελλάδα και τα γνωρίζει, κι επειδή είχαν ένα επίπεδο παραγωγής εφάμιλλο του ευρωπαϊκού, κατάφεραν να διεισδύσουν σε αγορές που μέχρι τότε δεν μπορούσαν. Σε αυτό το πλαίσιο, η οικονομική κρίση που βιώσαμε στη χώρα μας τη δεκαετία του 2010 στάθηκε η αφορμή για να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στην εξαγωγική δραστηριότητα».
Όλη αυτή η κίνηση έδωσε την ώθηση που βλέπουμε στις εξαγωγικές επιδόσεις από το 2018 και μετά, καταλήγει ο γενικός διευθυντής της Elvida, στην οποία η εξωστρέφεια είναι δομικό χαρακτηριστικό· όχι μόνο επειδή οι μέτοχοί της είναι διεθνούς εμβέλειας, αλλά και επειδή από νωρίς αντιλήφθηκε την αγορά των προϊόντων κρέατος ως ένα διεθνοποιημένο πεδίο. Χαρακτηριστικό είναι εξάλλου ότι από τον κλάδο των παρασκευασμάτων, το 2005 ήταν η μόνη εταιρεία που έπαιρνε μέρος στην Anuga, για να ακολουθήσουν αργότερα και άλλες.