Εκδήλωση “Ας μιλήσουμε για το κρέας: υγεία, διατροφική αξία και βιωσιμότητα”

Αυτό αποτέλεσε κοινό σημείο αναφοράς των επιστημόνων (βιολόγων, κτηνιάτρων, επιστημόνων τροφίμων, διαιτολόγων) που συμμετείχαν ως εισηγητές στην διεπιστημονική εκδήλωση, με θέμα «Ας μιλήσουμε για το κρέας: Υγεία, διατροφική αξία, βιωσιμότητα». Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο γεγονός ότι το αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο κατοχυρώνει την ευζωία των ζώων και την παραγωγή ασφαλών προϊόντων κρέατος, αναδεικνύει την κατανάλωση κρέατος και προϊόντων κρέατος σε μια εξαιρετική διατροφικά και ασφαλή επιλογή.

Στην εκδήλωση, την οποία διοργάνωσαν το Ινστιτούτο Προϊόντων Κρέατος – ΙΠΚ και η Συμβουλευτική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Επεξεργασίας Κρέατος –  ΣΕΒΕΚ, την Τετάρτη 18 Οκτωβρίου 2023, στην κατάμεστη Αίθουσα Εκδηλώσεων του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών.

Την εκδήλωση χαιρέτισε εκ μέρους του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κου Ελευθέριου Αυγενάκη, ο Γεν. Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνος Μπαγινέτας. «Πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να αναπτύξουμε από κοινού δράσεις όλοι οι φορείς που ασχολούνται με την παραγωγή και μεταποίηση κρέατος, και να προωθήσουμε την ελληνική παραγωγή στις διεθνείς αγορές, προβάλλοντας τόσο την ποιότητά της, όσο και τη διατροφική της αξία», επεσήμανε ο κος Μπαγινέτας. Αναφέρθηκε επίσης στα μέτρα που έχει ήδη λάβει η Κυβέρνηση για τη μείωση του κόστους παραγωγής και τη γενικότερη στήριξη της κτηνοτροφίας, προκειμένου περισσότεροι νέοι άνθρωποι να γυρίσουν στη γη τους, να παράγουν, να αξιοποιήσουν τη γνώση τους και να ενσωματώσουν στην παραγωγή τους τη σύγχρονη τεχνολογία. Μεταξύ αυτών, ανέφερε, το μεγαλύτερο Πρόγραμμα που έχει εφαρμοσθεί στην Ελλάδα για τους Νέους Αγρότες, ύψους πέραν των 600εκ ευρώ, καθώς και το Πρόγραμμα για τη Βιολογική παραγωγή από το οποίο πέραν των 350εκ ευρώ αφορούν την βιολογική κτηνοτροφία. Στόχος της Κυβέρνησης τόνισε είναι η ολιστική αναβάθμιση της Κτηνοτροφίας.

Ο Πρόεδρος του ΣΕΒΕΚ Δρ Στέλιος Σκαρίμπας, αναφέρθηκε στο ρόλο του ΣΕΒΕΚ, τον Κλαδικό φορέα των αδειοδοτημένων και αναγνωρισμένων επιχειρήσεων που ασχολούνται με την παραγωγή κάθε κατηγορίας κρέατος, την επεξεργασία και την παραγωγή παρασκευασμάτων κρέατος και προϊόντων με βάση το κρέας, με οποιαδήποτε νομική μορφή και μέγεθος. Πρόκειται, πρόσθεσε, για ένα τομέα με σημαντικό αντίκτυπο στην απασχόληση, την παραγωγή και τις εξαγωγές, που συνεισφέρει σημαντικά στην εθνική μας οικονομία και με επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες στην βελτίωση της ποιότητας και ασφάλειας των προϊόντων του. Ο κος Σκαρίμπας εξέφρασε την συμπαράσταση και την αμέριστη συμπάθεια του Συνδέσμου στους συναδέλφους επιχειρηματίες και στον κόσμο του αγροτοκτηνοτροφικού κλάδου της Θεσσαλίας που χτυπήθηκαν τόσο βάναυσα από την διπλή Θεομηνία που έπληξε την περιοχή.

Η Πρόεδρος του ΙΠΚ Δρ Ευαγγελία Γκίζα δήλωσε ότι τα τελευταία χρόνια η συζήτηση για το κρέας τείνει να εξελιχθεί σε θέμα ταμπού και αντίστοιχα εναλλακτικές προσεγγίσεις διατροφής, σε trend. Είναι όμως άλλο θέμα η προσωπική επιλογή του καθενός και της κάθε μίας από μας και άλλο να αποδίδουμε στο κρέας αρνητικές ιδιότητες που επιστημονικά δεν έχουν αποδειχθεί.

Ας μιλήσουμε λοιπόν τη γλώσσα της αλήθειας, είπε η κα Γκίζα, και ας αναρωτηθούμε μήπως τελικά το καλύτερο μοντέλο διατροφής είναι η ισορροπημένη διατροφή, η οποία περιλαμβάνει τα πάντα, σε μια ενδεδειγμένη αναλογία.

Ο πρόεδρος της ΕΔΟΤΟΚΚ Γιάννης Φασουλάς αναφέρθηκε στο ρόλο της Διεπαγγελματικής Κρέατος, η οποία εκπροσωπεί τομείς από τη φάρμα μέχρι το πιάτο, (πρωτογενή τομέα, μεταποίηση, εμπόριο) και τόνισε ότι μόνο μέσα από τη συλλογική προσπάθεια θα καταφέρουμε να επικοινωνήσουμε τη θετική συμβολή του τομέα του κρέατος.

Ειδικά στην Ελλάδα, πρόσθεσε, που ακολουθούμε τη Μεσογειακή Δίαιτα, η λογική κατανάλωσης κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων είναι μέρος της διατροφής και της παράδοσης μας για χιλιάδες χρόνια.

Στο πρώτο πάνελ, με θέμα «Υγεία και Διατροφική Αξία Κρέατος και Προϊόντων Κρέατος» συμμετείχαν: ο κος Δερδεμέζης Χρήστος, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, οι κυρίες Καψοκεφάλου Μαίρη, Καθηγήτρια Διατροφής Ανθρώπου Γ.Π.Α., και Πάνου Χριστίνα, Χημικός Μηχανικός, Διευθύντρια Διαχείρισης Ποιότητας Ομίλου Goody’s|everest και ο κος Σολωμάκος Νίκος, Αναπληρωτής Καθηγητής Υγιεινής Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης του  Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Τη συζήτηση συντόνισε ο κος Παναγιώτης Κατοίκος Κτηνίατρος, Τεχνικός Σύμβουλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κρεοπωλών.

Ειδικότερα, ο κος Χρήστος Δερδεμέζης αναφέρθηκε στον προβληματισμό που υπάρχει στο κοινό για τα προϊόντα που θα επιλέξει για τη διατροφή του, λόγω των αντικρουόμενων μηνυμάτων που λαμβάνει. Είναι σημαντικό, επεσήμανε, να ενημερώνουμε έγκυρα και υπεύθυνα το κοινό, με στόχο ο καταναλωτής να επιλέγει αυτό που του ταιριάζει και συγχρόνως αυτό που είναι το βέλτιστο για την υγεία του, σε επίπεδο ποιότητας στη διατροφή του. Υπό αυτή την έννοια κρίνεται σκόπιμο να τονισθεί ότι το κρέας αναφέρεται ρητά στις διατροφικές συστάσεις, τόσο ως προς την ποσότητα, αλλά και τη συχνότητα, και μπορεί να αποτελεί, για όσους το επιλέξουν μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής. Ο διαιτολόγος – διατροφολόγος είναι ο πλέον αρμόδιος επιστήμονας υγείας που καθοδηγεί και συμβουλεύει ώστε να εξασφαλιστεί η ισορροπία στη διατροφή και κατά συνέπεια η υγεία και ευζωία.

Η κα Χριστίνα Πάνου ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει λάβει μέτρα για την ελαχιστοποίηση των μικροβιολογικών και χημικών κινδύνων στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές με νομοθεσία που καθορίζει τα μέγιστα επίπεδα για τους παραπάνω κινδύνους, με σκοπό την προστασία της δημόσιας υγείας. Σύμφωνα με τα ετήσια αποτελέσματα των επίσημων ελέγχων που διεξάγονται στη χώρα μας, το 2022, το 92,8 % των ελληνικών επιχειρήσεων συμμορφώνονται πλήρως στην νομοθεσία.

(ΕΙΣΗΓΗΣΗ κας ΠΑΝΟΥ Ι    ΙΙ)

Η κα Μαίρη Καψοκεφάλου τόνισε ότι το κρέας είναι τρόφιμο υψηλής διατροφικής πυκνότητας. Παρέχει σημαντικά για τη διατροφή συστατικά, όπως πρωτεΐνες, σίδηρο και άλλα ιχνοστοιχεία, βιταμίνες. Η κατανάλωση του κρέατος συστήνεται, πρόσθεσε, σε μια ισορροπημένη διατροφή, αλλά με μέτρο. Την πρακτική απάντηση στο τι σημαίνει «μέτρο» στην κατανάλωση κρέατος δίνουν οι αρχές της βιώσιμης διατροφής γενικά και ειδικότερα το μοντέλο της Μεσογειακής Διατροφής που στοχεύουν στο να στηρίζουν ταυτόχρονα την άριστη ατομική και δημόσια υγεία, το περιβάλλον, την αγροτική παραγωγή, τις τοπικές οικονομίες και την πολιτισμική παράδοση.

Ο κος Νίκος Σολωμάκος σημείωσε πως «τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αυξανόμενη ανησυχία τμήματος της κοινωνίας για την ευζωία των παραγωγικών ζώων και ειδικά στο θέμα της σφαγής. Πρέπει να τονιστεί ότι η νομοθεσία γίνεται διαρκώς αυστηρότερη στα θέματα προστασίας των ζώων στους χώρους των σφαγειοτεχνικών εγκαταστάσεων. Η παρουσία των κτηνιάτρων, ως εξειδικευμένων επιστημόνων υψηλού επιπέδου στους χώρους του σφαγείου, παράλληλα με την εκπαίδευση του προσωπικού αυτών των επιχειρήσεων, έχει ως αποτέλεσμα μετρήσιμη βελτίωση σε πολλά επίπεδα στα ζητήματα ευζωίας».

Στο δεύτερο πάνελ με θέμα «Τομέας Κρέατος και Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα», συμμετείχαν οι κ.κ. Πατσιάς Απόστολος, Υπ. Χημικού-Μικροβιολογικού Εργαστηρίου ΑΠΣΙ ΠΙΝΔΟΣ και Σκαρίμπας Στέλιος, Πρόεδρος ΣΕΒΕΚ και οι κυρίες Τσιφόρου Έλλη, Διευθύνουσα Σύμβουλος GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ και Χωραφά Ντία, Οργάνωση Μπορούμε, «Συμμαχία για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων». Τη συζήτηση συντόνισε η κα Ευαγγελία Γκίζα.

Ορισμένες από τις μεγάλες προκλήσεις στον τομέα διαχείρισης των τροφίμων, επεσήμανε η κα Γκίζα, αποτελούν ο περιορισμός της σπατάλης, ένα σοβαρό ζήτημα, τόσο οικονομικό, όσο και ηθικό και περιβαλλοντικό που αντιμετωπίζουν οι δυτικές κοινωνίες, η  διαχείριση των λυμάτων, αλλά και των Ζωικών Υποπροϊόντων, καθώς και η ευζωία του κτηνοτροφικού κεφαλαίου.

Ο κος Απόστολος Πατσιάς παρουσίασε παραδείγματα από  βέλτιστες πρακτικές της ΠΙΝΔΟΣ A.Π.Σ.Ι. και του ευρύτερου τομέα της ελληνικής ζωικής παραγωγής, στους άξονες της κυκλικής βιο-οικονομίας και της Ενιαίας Υγείας (ανθρώπων, ζώων και περιβάλλοντος). Υπογράμμισε πως η ζωική παραγωγή αποτελεί σημαντικό και απαραίτητο  κρίκο στην οικοδόμηση μιας βιώσιμης αλυσίδας παραγωγής τροφίμων με  χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Ο κος Στέλιος Σκαρίμπας αναφέρθηκε στο τεράστιο πρόβλημα που απασχολεί ευρωπαϊκές χώρες με μεγάλη παραγωγή βοοειδών και οι οποίες αναγκάζονται να μειώσουν την παραγωγή τους, εξαιτίας νομοθετικών ρυθμίσεων που υπαγορεύουν τις μειώσεις ρύπων, προερχόμενοι από τα βοοειδή και αιγοπρόβατα. Ο κ. Σκαρίμπας σχολίασε τις μελέτες του FAO σύμφωνα με τις οποίες οι εκπομπές μεθανίου, ναι μεν προέρχονται από την κτηνοτροφική παραγωγή, ωστόσο το μεθάνιο έχει διάρκεια ζωής μόνο 10 χρόνια στην ατμόσφαιρα. Επίσης, ο κ. Σκαρίμπας τόνισε πως οποιαδήποτε μορφή άνθρακα προέρχεται από ζωική και γεωργική παραγωγή ανήκει στον κύκλο βιογενούς άνθρακα (Biogenic Carbon Cycle). Τα αέρια αυτά παράγονται αλλά ταυτόχρονα αναλώνονται μέσω της φωτοσύνθεσης για την παραγωγή των ζωοτροφών με ένα κυκλικό τρόπο. Οι αέριοι ρύποι, γνωστά και ως GHGs, που προέρχονται από την κτηνοτροφική παραγωγή αποτελούν μόνο το 15% της παγκόσμιας ρύπανσης. Το υπόλοιπο 85% των ρύπων προέρχεται από τα ορυκτά καύσιμα και δεν συμμετέχουν σε κανένα κυκλικό μηχανισμό επαναδέσμευσης και άρα συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα με καταστρεπτικές επιπτώσεις για το μέλλον του πλανήτη. Επομένως, η κτηνοτροφία βάλλεται κατά ένα παράλογα υπερβολικό τρόπο, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε ότι οι σοβαρές πηγές των ρυπογόνων αερίων βρίσκονται στην κακή διαχείριση των ορυκτών καυσίμων.

Η κα Έλλη Τσιφόρου παρουσίασε τις βασικές πολιτικές πρωτοβουλίες της ΕΕ, οι οποίες έχουν ειδικό αντίκτυπο στον τομέα της κτηνοτροφίας. Όπως ανέφερε “η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι η πολιτική ομπρέλα κάτω από την οποία θα κληθούν να λειτουργήσουν και να αναπτυχθούν κατά τις επόμενες δεκαετίες όλοι οι οικονομικοί τομείς, μεταξύ των οποίων και ο πρωτογενής τομέας. Οι στόχοι και οι πολιτικές που έχουν τεθεί, και οι οποίοι αποσκοπούν στην κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050 και στην ενίσχυση της βιωσιμότητας κατά μήκος της αλυσίδας τροφίμων, από την παραγωγή έως την κατανάλωση, σημαίνουν ήδη σημαντικές προσαρμογές για τον τομέα του κρέατος: αυστηρότεροι όροι για τις εκπομπές των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, δεμευτικός στόχος μείωσης της πώλησης αντιμικροβιακών φαρμάκων κατά 50% ως το 2030, νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες για την ευζωία των ζώων, τα πρόσθετα ζωοτροφών, ένα πιο περιοριστικό πλαίσιο για την χρηματοδότηση της προώθησης των προϊόντων κόκκινου κρέατος στην εσωτερική αγορά στο πλαίσιο της επερχόμενης αναθεώρησης της πολιτικής προώθησης της ΕΕ”.

Η κα Ντία Χωραφά, αφού παρουσίασε επίσημα στοιχεία σχετικά με την έκταση της σπατάλης τροφίμων σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, καθώς και την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική διάσταση του ζητήματος, αναφέρθηκε σε πολιτικές και πρωτοβουλίες για την αντιμετώπισή του. Εστίασε στην πρόληψη της σπατάλης τροφίμων στον τομέα του κρέατος και των προϊόντων του, επικαλούμενη τη συνεργασία του «Μπορούμε» με εκατοντάδες επιχειρήσεις, κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας σε όλη την Ελλάδα. Αναφέρθηκε στην πρόληψη στην πηγή, καθώς και τη δωρεάν διάθεση σε κοινωφελείς φορείς για την υποστήριξη ανθρώπων που βιώνουν επισιτιστική ανασφάλεια, και οι οποίοι έχουν δυσχερή πρόσβαση σε τρόφιμα υψηλής διατροφικής αξίας. Ευχαρίστησε, τέλος, θερμά το Ινστιτούτο Προϊόντων Κρέατος για την ουσιαστική συμβολή των εκπροσώπων του στους στόχους και τις εργασίες της εθελοντικής συμφωνίας συνεργασίας «Συμμαχία για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων» στην Ελλάδα.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης προβλήθηκε μαγνητοσκοπημένη παρουσίαση του κου Daniel Parker, External Lecturer της Κτηνιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Cambridge, με θέμα την «Επίδραση της πρωτογενούς κτηνοτροφικής παραγωγής στο περιβάλλον» και της κας Natasha Campbell-McBride, ιατρού νευρολόγου, με εξειδίκευση στη διατροφή με θέμα «Κρέας και Θεραπευτικές Δίαιτες».

Την εκδήλωση, η οποία προβλήθηκε και με live streaming από την σελίδα Facebook του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής, με πρωτοβουλία του Προέδρου κου Γιάννη Κοντογιάννη, παρακολούθησαν, χημικοί, τεχνολόγοι τροφίμων, κτηνίατροι, στελέχη φορέων και επιχειρήσεων, φοιτητές και δημοσιογράφοι.